EPISTOLA ALEXANDRI MACEDONIS AD ARISTOTELEM MAGISTRUM SUUM DE ITINERE SUO ET DE SITU INDIAE. 1 Semper memor tui etiam inter dubia bellorum5 que nostrorum pericula, carissime praeceptor ac secundum matrem meam sororesque meas acceptissime, et quoniam te deditum philosophiae noveram, scribendum tibi de regionibus Indiae ac de statu coeli innumerisque serpentium et hominum ferarumque ge10 neribus existimavi, ut aliquid per novarum rerum agnitionem studio et ingenio possit accedere. Quamquam in te consummata prudentia nullumque adiutorium expostulet ratio doctrinae, quae a te tuoque saeculo ac futuris temporibus conveniat, tamen, ut 15 mea gesta cognosceres, quae diligis, et ne quid inusitatum haberes, ea quae in India vidi per summos labores ac pericula Macedonum, scribenda tibi putavi. Etenim sunt digna memoriae singula ac multis modis coacervata, quem ad modum inspexi; non credideram G. B. Cod. L. Cod. Leid. Voss. Q. 20. membr. saec. IX. Guelferbytanus Aug. 56, 16. membr. 8°. saec. X. Paris. 8518. membr. 8o. saec. X vel XI. M.: Cod. Leid. Voss. Q. 29. membr. saec. X. co. consensus horum codicum L.G.B.M. V. — Cod. Vindobon. 150, olim Univ. 863. saec. XIII. Cod. Paris. 17569. membr. 4o. saec. XII. P. = Cod. Paris. 4880. membr. fol. saec. XIII. H. Cod. Leid. Nr. 20. membr. fol. saec. XII. 8 regionibus H. ge C. neribus o. regionibus corr. ex generibus G. 12 consummata 15 inusitatum] invisitatum? sit V. memoria V. 18 Etenim non L.B. cuiquam esse tot prodigia, nisi subiecta oculis meis ipse prius cuncta ponderavissem. Mira est terra, quantum aut bonarum rerum pariat aut malarum, contemplatrix et pariens publica figurarum ac fructuum, metallorumque atque animalium. Quae si omnia liceat s intueri homini, vix suffectura tot varietatibus rerum ipsa crediderim nomina. Sed ego de his, quae primum cognovi, eloquar daturus operam, ne aut fabula aut turpi mendacio dignus efficiar. Etiam naturam animi mei, cum fueris praeceptor, non ignoras, solere 10 me terminum aequitatis custodire et parcius omnia, quam gesta sunt, loqui. Et nunc spero, quod cognoscis nihil me tamquam captantem iactantemque gloriam militiae nostrae asserere. Quae utinam minus laboriosa nobis nec tot rebus experimentata necesse 15 esset cognoscere. Ago gratias Macedonum iuvenum virtuti et invicto exercitui nostro, qui in mea patientia perseveraverunt, ut rex regum appellarer. Quo tibi meo titulo misso laetari te, carissime praeceptor, si dubito, delinquo, et a mea tuaque pietate aberro, nisi 20 tibi, ut Olympiadi, matri meae, sororibusque meis de singulis regni mei commodis scribam; quae tibi et illis communia esse arbitrator, idque nisi feceris, [non] parum de nobis simpliciter iudicare videris. Prioribus litteris significaveram tibi de solis lu- 25 naeque eclipsi et de constantia siderum aërisque indiciis, quae omnia non sine magna cura ordinata tibi misi, et has novas implicaturus historias omnia cartis 1 cuiquam H. P. cuique o. V. 2 ipse prius cuncta ponderavissem H. vidissem prius cuncta pondera (portenta V.) co. V. mira] mirandum H. 3 contemplatrix et pereatrix V. contemplatrix existat et pariens H. 8 fabulae L.M.H. 12 quam] quae L. 14 minus fuissent H. 15 rebus co. V. C. H. corr. in rerum G. experimentata L.B. C. [ta erasum in C.]. experimenta G.M.V.H. quae utinam minus laboriosa nobis fuisset, ne tot rerum experimenta nobis necesse esset cognoscere P. 19 titulo H. stilo cet. laetari te V. G. te om. cet. 23 arbitrator Schlee; arbitror Codd. idque videris om. P. non delevi. commendabo. Quae cum legis, scito esse talia, quae curam Alexandri tui complecti decuerunt. Mense Maio rege Persarum Dario apud Gangem amnem superato acceptaque in dicionem omni eius 5 regione ordinarios praeparatoresque nostros praeposuimus orientis provinciis multisque opibus ditati, ut in priori tibi epistola significaveram, et ne sim multiplex, nunc priora facta iam praecognita praetereo mense Iulio deficiente in Indiam Phasiacen perveni10 mus, ubi mira celeritate Poro rege devicto ingentibus divitiis regia gaza repleti sumus. Quaedam addam novi, quia memorabile et aequum visum est describere de inumerabili exercitu eius, in quo fuere praeter peditum copias quattuordecim milia 15 equitum, octingentae quadrigae, omnes falcatae, captis quadringentis elephantis, qui superpositas cum armatis iaculatoribusque turres gestaverant. Ipsam regiam urbem Pori domumque armis invasimus, in qua columnas aureas solidasque ingenti crassitudine 20 atque altitudine cum suis capitellis admodum triginta numeravimus, auratosque parietes laminarum digitalium crassitudine. Quos cum visere vellem, aliquibus 2 curam scripsi. cura codd. decuerunt] debuerunt G. 4 acceptaque in ditione omni eius regione G. in condicionem H. ditione (om. in) V. acceptamque in dicione (indictione L.) omnem (omne B.) eius regionem L. M.B. 5 properatoresque L. proposuimus L. H. 6 multis H. 7 sim scribendo multiplex H. 10 potiti ingentibus V.H. 11 regiam gazam L. simus L. 12 addam addidit Schlee. quaedam novi, quia co. quaedam nova quia C. quaedam autem, quae novi V. om. P. visumque est mihi aequum et memorabile describere P. repleti sumus. Sed ut cognoscas ea, quoniam mihi memoria digna esse videbantur, quaedam enim novi, quae memorabilia fuerunt, aequum est visum mihi scribere H. 14 quattuordecim c. XVI. H. 15 equitum H. P. om. cet. captis] exceptis V. om. P. 16 qui superpositas cum armatis iaculatoribus turres gestaverant H. qui superpositi cum armatis iaculatoribus (iaculatoribusque L.B.) qui turres gestaverant co. qui superpositis iaculatoribus armatas turres gestabant V. 20 triginta] quadringentas H. 22 visere] estimare H. locis intercidi. Vineam quoque solidam auro sarmentoque inter columnas pendentem miratus sum. In qua folia aurea fuerunt racemique crystallini, qui et lychnidibus erant interpositi distinguentibus smaragdis. Thalami quoque atque cubilia omnia marga- 5 ritis, unionibus et carbunculis ornata erant; fores quoque eburneae miri candoris fuerunt, et ebenina lacunaria nitebant, et.. testudinibus cypresseis, quibus lavari ut in insigni loco et in balnearibus erant soliti. Aureae quoque solidae cum crateribus aureis 10 statuae et innumeri thesauri. Foris in domus parietibus avium innumerabilia genera variis coloribus oberraverunt inter aureas platanos unguibus rostrisque inauratis, pro inauribus torquibusque margaritas et uniones gerentia. Multa gemmea et crystallina, quae 15 potaria fuerunt et sextariola, multa aurea invenimus et rara argentea. Quibus in potestatem redactis interiorem Indiam perspicere cupiens cum universo Caspias portas perveneram exercitu. Ubi cum fertilissimarum regionum 20 admirarer felicitatem, quaedam gaudio digna cognoveram loca, quamquam praedixerunt incolae regionis eius, ne serpentes et rabida ferarum genera incideremus, quae plurima in illis vallibus et campis sar 1 intercidi] interscidi Edit. Basil. argentoque Д. mentoque o.V. 3 qui V.C. quae o. 4 et om. B. lychnidibus scripsi. licnis L. lichnis G.V. lichinis B. M. cristallini ligis H. 6 exornata H. 7 fuerunt om. H. 8 in quibus P. 9 ut C. om. cet. 11 innumeri V.H. innumerae L.G. M.C. innumerabilia B. Fores codd. domus B.M.C.P. domos L. domo G. domum V. parietibus P. parietum cet. 12 avium H. u in avium (sec. manu). lapidum C. om. cet. Fores domus pariete //// innumerabilia H. (corr. sec. manu). oberraverant L.B.V. 13 aureas 15 cristallina electrinaque platanos H. aurea platanus cet. vasa potatoria H. 16 geportaria L. potalia V. om. L.G. M. 21 quodam H. 19 portas 22 praedixerant nobis H. 23 in serpentes V. incideremus H. incederemus L.M. B. inciderimus alii. 24 iis vallibus H. IULIUS VALERIUS. 13 silvisque ac montibus habitabant, nemorum aut saxorum latebris occultata. Sed ego, ut fugientem ex proelio regem Porum primum adsequerer, antequam in desertas orbis terrarum abiret solitudines, com5 pendiosa quam tuta itinera magis eligere malui. Acceptis igitur centum quinquaginta ducibus, qui brevitates itinerum noverant, mense Augusto per ferventes sole harenas et egentia humoris loca profectus sum, pollicitus his praemia, qui nos periti regionum duce10 bant in ignota Indiae loca, si me incolumi cum ercitu in Bactriacen perduxissent penitus ad abditos Seres, quod genus hominum foliis arborum decerpendo lanuginem ex silvestri vellere vestes detexunt. Sed illi maiorem hosti quam mihi favorem accommodantes 15 perficere pergebant, ut nos in exitiabilia serpentium et rabida beluarum ferarumque, genera ignaros regionum inducerent, quod illos excogitasse ex ipsis experimentis patebat. Tum ego cernens ex mea parte id accidisse, qui utilia consilia spreveram amicorum 20 pariter et Caspiorum hominum, qui praedixerant mihi, ne ita festinarem vincere, ne mihi ullo modo interveniente adimenda esset victoria, imperavi militibus meis omnibus, ut armis induti agmen sequerentur, praeterea cum auri ex rapina margaritarumque non 25 parvam praedam veherent et timendum esset, ne occulto hostes sua ablaturi victoribus insidiarentur. Et sane miles ita locuples erat, ut vix ferre pondus auri posset. Accedebat quoque armorum non parva gra 1 aut saxorum] saxorumque H. 4 abiret H. habires L. abirem cet. compendiosa H. tam compendiosa cet. 10 in] per H. incolumem G.C. 11 penitusque remotas ad abditos seres quae gens H. 12 hominum P. om. cet. 15 efficere H. 16 ferarum beluarum H. ignotos H. 17 quae H. excogitasse C.P. cogitasse cet. 20 praedixerunt co. 21 ut nullo dolo interveniente mihi adempta esset H. 24 praeterea quoniam H. praeterea qui B. V. 25 et om. H. P. occulto L.B.V. occulti G. occulte C. P.H. 27 locupletatus H. |